اصطلاحات ولی و مولا و ولایت در زبان اسلامی هیچ بار تقدس آمیزی ندارند، بلکه اصطلاحات متداول برخاسته از یکی از سنت های اجتماعی قبایل عربستان بودند که سپس همچون بسیاری از دیگر سنتهای اجتماعی آنها تبدیل به سنتهای مرسوم به اسلامی شده بودند.
اما در روایتهای مذهبی اهل تشیع امامی «مولا» مفهوم نوینی با بار تقدس آمیز یافته و به معنای «ولی امر و سرپرست کل» شده و به تبع آن «ولایت» نیز بار تقدس آمیز گرفته است.
ولایت یک اصطلاح بر آمده از سنتهای برده داری در بخشی از قبایل عربستان – به ویژه در حجاز- پیش از ظهور اسلام بود. کسی که برده کسی بود «عبد» نامیده میشد. به صاحب برده نیز «رب» ( جمعش ارباب) می گفتند.
برده چنانچه آزاد میشد، رسم چنان بود که برای همیشه در پیوند با صاحب پیشینش و در خانواده او بزید. در چنین حالتی طبق یک قرارداد عرفی پیوند نوینی در میان آزاد کننده و آزاد شده بر قرار میشد که «ولایت» نام داشت. برده آزاد شده مولا برای آزاد کننده اش بود و آزاد کننده مولا برای آزاد شده. واژه جایگزین مولا نیز ولی بود. ولی و مولا دو واژه هم معنا و هم مفهوم بودند که از دو لهجه عربی آمده بودند و تفاوتشان در تلفظ بود. ولی جمعش اولیا بود و مولا جمعش موالی.
مولا را در عربی مولی مینویسند.
سنت ولایت در اسلام نیز تایید شد و ادامه یافت.
بعدها که قبایل عرب ایران زمین را اشغال کردند رسم ولایت (مولاگری) را به همراه دیگر رسوم قبایلی با خودشان آوردند، و هر ایرانی که برده اعراب شده و سپس آزاد شده بود مولایش آن عرب شد.اعراب به ایرانیان مسلمان موالی می گفتند.
داستان غدیر خم نوشته:امیرحسین خنجی
صفحه 15 و 16
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر